Sinh trắc học là gì? Tại sao phải xác thực khi giao dịch ngân hàng?
Từ 1/7/2024, xác thực sinh trắc học là yêu cầu bắt buộc theo quy định của Ngân hàng Nhà nước khi người dân giao dịch ngân hàng lần đầu bằng Mobile Banking hoặc giao dịch chuyển tiền có giá trị lớn. Vậy sinh trắc học là gì? Tại sao phải bắt buộc xác thực khi giao dịch ngân hàng?
Sinh trắc học là gì?
Sinh trắc học (biometrics) là một lĩnh vực nghiên cứu và ứng dụng công nghệ liên quan đến việc xác minh danh tính và nhận dạng con người dựa trên các đặc điểm sinh học duy nhất của họ. Các đặc điểm sinh học này có thể bao gồm vân tay, giọng nói, khuôn mặt, chữ viết tay, mống mắt, v.v.
Công nghệ này mang lại độ chính xác và bảo mật cao, giúp giảm thiểu rủi ro gian lận và lạm dụng. Ví dụ, khi thực hiện giao dịch ngân hàng trực tuyến, người dùng có thể sử dụng nhận diện khuôn mặt hoặc dấu vân tay để xác thực. Điều này thay thế cho mật khẩu truyền thống, vốn dễ bị đánh cắp hoặc quên. Mặc dù có những lo ngại về quyền riêng tư, sinh trắc học đang trở thành phương pháp xác thực quan trọng, mang lại sự tiện lợi và an toàn trong giao dịch.
Cách hoạt động của sinh trắc học
Quá trình sinh trắc học có thể được chia thành ba bước chính:
- Thu thập dữ liệu: Quá trình này thu thập dữ liệu bằng cách sử dụng các thiết bị và công nghệ khác nhau, tùy thuộc vào loại sinh trắc học được sử dụng. Ví dụ, để thu thập vân tay, người dùng sẽ đặt ngón tay lên một thiết bị quét.
- Phân tích dữ liệu: Dữ liệu thu thập được xử lý để trích xuất các thông tin đặc trưng quan trọng. Ví dụ, trong trường hợp sinh trắc vân tay, hệ thống sẽ xác định các điểm gốc và đầu ngón tay cũng như khoảng cách giữa chúng. Các đặc điểm này sau đó được được biểu đồ hóa hoặc chuyển thành mã số đại diện rồi đem lưu trữ trong một cơ sở dữ liệu.
- Xác thực danh tính: Khi người dùng cần xác thực danh tính của mình, dữ liệu sinh trắc học của họ sẽ được so sánh với thông tin trong cơ sở dữ liệu. Nếu dữ liệu khớp, danh tính của người dùng sẽ được xác thực.
Tại sao phải xác thực khi giao dịch ngân hàng?
Theo Quyết định 2345/QĐ-NHNN, bắt đầu từ ngày 01/07/2024, khách hàng khi thực hiện các giao dịch vượt ngưỡng theo quy định của NHNN hoặc khi thực hiện giao dịch đầu tiên khi cài đặt mới hoặc cài đặt lại AB Ditizen trên thiết bị mới sẽ cần bổ sung bước xác thực sinh trắc học bằng khuôn mặt.
Các giao dịch vượt ngưỡng phải xác thực bằng khuôn mặt bao gồm:
- Chuyển tiền, nạp ví điện tử trên 10 triệu đồng/lần hoặc tổng giá trị giao dịch trong ngày trên 20 triệu đồng;
- Thanh toán hóa đơn trên 100 triệu đồng (trên 1 giao dịch hoặc tổng giá trị giao dịch trong ngày).
Sinh trắc học được sử dụng để thay thế hoặc bổ sung cho các phương pháp xác minh danh tính truyền thống như mật khẩu hoặc mã pin. Trên thực tế, sinh trắc của mỗi người là duy nhất, không ai giống ai kể cả các cặp sinh đôi. Sinh trắc được nhận diện qua đặc điểm sinh học và đặc điểm hành vi. Phương pháp này sử dụng các công nghệ tiên tiến để thu thập và phân tích các đặc điểm sinh học của con người và lưu trữ chúng trong một cơ sở dữ liệu. Do vậy, việc bảo mật sinh trắc được đánh giá là an toàn và thuận tiện.
Khi giao dịch ngân hàng trực tuyến, thay vì phải nhập mật khẩu hay mã PIN truyền thống, việc sử dụng các đặc điểm sinh học độc nhất của mỗi người như vân tay, khuôn mặt, mống mắt, giọng nói để xác minh danh tính người dùng sẽ giúp giảm thiểu nguy cơ giả mạo, sao chép thông tin thẻ, giảm thiểu rủi ro lộ thông tin. Từ đó, bảo vệ tài khoản khỏi truy cập trái phép.
Tổng hợp